Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu hiệu quả từ A-Z

Bạn đang muốn tập tành đầu tư và tự học cách chơi chứng khoán nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Việc đầu tiên bạn cần làm là phải nắm vững các kiến thức cơ bản. Bài viết sau đây chính là “bí kíp nhập môn chứng khoán” mà bạn không thể bỏ qua để bước đầu giúp bạn trở thành nhà đầu tư thực thụ.

Các bước chơi chứng khoán từ a-z

Quy trình đầu tư chứng khoán

Các định nghĩa cơ bản

Một số thuật ngữ bạn cần hiểu trước khi bắt đầu hướng dẫn quy trình chơi chứng khoán:

Thuật ngữ	Giải thích
Cổ phiếu	Xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
Trái phiếu	Xác nhận quyền cũng như lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành trái phiếu.
Chứng chỉ quỹ	Xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đại chúng.
Quyền chọn mua, quyền chọn bán	Được ghi trong hợp đồng cho phép người dùng lựa chọn quyền mua hoặc quyền bán một số lượng chứng khoán trong khoảng thời gian nhất định với mức giá được xác định trước.
Hợp đồng tương lai	Bản cam kết mua hoặc bán các loại chứng khoán, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán với một số lượng và mức giá nhất định vào ngày xác định trước trong tương lai.
VN-Index	Chỉ số thể hiện biến động cổ phiếu niêm yết trên HSX.
HNX-Index	Chỉ số thể hiện biến động cổ phiếu niêm yết trên HNX.

Một trong những điều quan trọng khi học cách chơi chứng khoán là đọc hiểu bảng giá chứng khoán. – Bảng giá chứng khoán DNSE

Việc đọc và hiểu bảng chứng khoán là điều vô cùng quan trọng trước khi học cách chơi chứng khoán. Trên một bảng giá chứng khoán sẽ luôn thể hiện tất cả thông tin của các giao dịch trên thị trường, giúp nhà đầu tư có thể nghiên cứu đưa ra quyết định đúng đắn.

Tại thị trường Việt Nam, hiện nay có 2 sở giao dịch chính thức: HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Thanh phố Hồ Chí Minh) và HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội). Bên cạnh 2 sở giao dịch các doanh nghiệp cũng sẽ có 1 bảng riêng với dữ liệu được lấy từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Các bảng giá tuy khác nhau về giao diện nhưng các thông tin thì hoàn toàn giống nhau.

Nguyên tắc đầu tư chứng khoán

Dù bạn đang là nhà đầu tư lâu năm nay hay là những người mới (F0) tập tành tìm hiểu các bước đâu tư từ con số 0 thì bạn cũng nên nắm chắc các nguyên tắc chơi chứng khoán sau đây:

• Nắm vững kiến thức chứng khoán.
• Cập nhật thông tin thường xuyên.
• Tránh tâm lý đám đông.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư.
• Loại bỏ suy nghĩ làm giàu nhanh chóng từ chứng khoán.
• Nghiên cứu, xây dựng và bám sát kế hoạch.
• Chú ý các khoản phí liên quan.

Mở tài khoản chứng khoán

Mở tài khoản tại công ty chứng khoán là một yêu cầu bắt buộc với các nhà đầu tư khi muốn tham gia vào thị trường chứng khoán. Mỗi công ty chứng khoán chỉ cho bạn mở được duy nhất một tài khoản giao dịch. Nhưng một nhà đầu tư sẽ được mở nhiều tài khoản tại các công ty khác nhau. 

Để phù hợp với nhu cầu của các nhà đầu tư, các công ty chứng khoán đang ngày một đơn giản hóa việc mở tài khoản chứng khoán. Bạn có thể mở trực tiếp tại văn phòng công ty hoặc mở online mọi lúc mọi nơi. 

Cách mua cổ phiếu

Có 2 cách mua/bán cổ phiếu phổ biến trên thị trường hiện nay:

• Tự đặt lệnh mua/bán qua các sàn hoặc phần mềm giao dịch.
• Đặt lệnh thông qua các công ty, nhà môi giới.

Thời gian giao dịch chứng khoán

Có 3 sàn giao dịch phổ biến nhất hiện nay là HOSE, HNX và UPCoM (thị trường của những công ty đại chúng chưa niêm yết) đều giao dịch từ thứ 2 đến thứ 6. Các sàn bắt đầu từ sáng 9h đến 11h30, chiều từ 13h đến 15h. 

Các trader vẫn có thể đặt lệnh khi sàn chưa mở cửa, lệnh sẽ ở trạng thái “chờ gửi”. Các lệnh đặt trong buổi sáng nếu chưa khớp hoặc khớp một phần, lệnh đó sẽ được tiếp tục vào buổi chiều.

Thời gian giao dịch chứng khoán – điều cần biết cho những trader mới

Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu

Xác định khoản đầu tư

Hiện nay, các công ty chứng khoán không yêu cầu số vốn tối thiểu khi đầu tư. Vậy nên bạn có thể mở tài khoản chứng khoán và bắt đầu kiếm tiền chỉ với vài triệu thậm chí vài trăm. Việc bạn bỏ ra nhiều vốn thì lợi nhuận của bạn sẽ tỉ lệ thuận. Ngược lại, khi tham gia với số vốn nhỏ, bạn sẽ nhận được ít lãi hơn. Hãy xác định khoản tiền nhàn rỗi của mình là bao nhiêu để đầu tư mà không ảnh hưởng đến nhu cầu thiết yếu hàng ngày.

Lường trước các rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư chứng khoán

Trong quá trình chơi chứng khoán, bạn cần lường trước những rủi ro có thể xảy ra

Việc rủi ro là việc chắc chắn không thể tránh khỏi khi bạn gia nhập vào thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết các rủi ro có thể gặp phải là gì. Trong đầu tư chứng khoán, có 2 phân loại rủi ro chính như sau:

Rủi ro hệ thống

Ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường chứng khoán (không bỏ qua ngành nào):

• Rủi ro mô hình: thị trường chứng khoán là biến động không theo một quy luật nào cả. Các trader sẽ cần chọn cho mình một mô hình đầu tư nhất định (mô hình định giá vốn hoặc tài sản). Nhưng vì không theo quy tắc nào nên không thể tránh khỏi các rủi ro mô hình.
• Rủi ro thanh khoản: rủi ro thanh khoản trong đầu tư chứng khoán là sự bất ổn khi điều kiện giao dịch thay đổi. Đây cũng là khả năng chuyển đổi dễ dàng từ chứng khoán sang tiền và ngược lại. Hơn thế nữa, tính thanh khoản còn được thể hiện thông qua khối lượng giao dịch. Mức thanh khoản cao là khi giao dịch xảy ra với khối lượng lớn.
• Rủi ro hàng hóa: đầu tư cổ phiếu là gián tiếp đầu tư vào sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp đó. Vậy nên giá của hàng hóa thay đổi cũng tác động không nhỏ đến thị trường cổ phiếu.
• Rủi ro biến động lãi suất: lãi suất thị trường luôn tỉ lệ nghịch với giá trị của thị trường chứng khoán. Vậy khi lãi suất cao, giá trái phiếu thấp có thể là một cơ hội tốt để mua vào.
• Rủi ro lạm phát: tình hình lạm phát khiến giá trị của đồng tiền bị thay đổi. Điều đó ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà đầu tư chứng khoán trong tương lai.

Rủi ro phi hệ thống

Ít có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán:

• Rủi ro lỗi thời: sản phẩm rơi vào trạng thái lỗi thời không có gì đổi mới là loại rủi ro mà bất kỳ ngành sản xuất nào có thể gặp phải. Điều này xảy ra do nhiều doanh nghiệp chưa biết tận dụng công nghệ. Đồng thời không tăng trưởng lợi nhuận khiến tình hình doanh nghiệp trở nên trì trệ.
• Rủi ro kiểm toán: rủi ro này phát sinh từ những nhà quản lý và điều hành doanh nghiệp, rủi ro kiểm soát xảy ra khi doanh nghiệp, công ty có sự kiểm soát chi phí và nguồn vốn kém.
• Rủi ro xếp hạng: bất kỳ công ty nào cũng sẽ có những xếp hạng nhằm đánh giá những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tốt. Rủi ro xếp hạng xảy ra nếu doanh nghiệp bị tụt hạng.
• Rủi ro truyền thông: xuất hiện nhiều nhất khi doanh nghiệp phát hành chứng khoán và đối mặt với các sự kiện truyền thông xấu từ nhiều phía gây ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp khiến giá cổ phiếu bị giảm nhanh chóng.

Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán

Hiện nay nhiều người vẫn có suy nghĩ rằng đầu tư phải có nhiều vốn, không an toàn, tốn thời gian,… Tuy nhiên, nếu bạn biết các tiêu chuẩn về cách chơi chứng khoán, khả năng chiến thắng của bạn sẽ cao hơn rất nhiều.

Lãi kép chắc chắn là cách đầu tư vô cùng thông minh và hiệu quả. Bạn cần có óc tính toán để vạch rõ đường đi dài hạn cho mình. Nhìn được tiềm năng và rủi ro của mình có thể xảy ra đến với mình. Ngoài ra cũng nên có một kế hoạch cụ thể để có sự chủ động trong đầu tư.