Nhiều công nhân biết tín dụng đen lãi 'cắt cổ' vẫn phải vay

Người lao động biết rủi ro khi vướng tín dụng đen, song không có tích lũy, tai nạn và rủi ro tới bất ngờ, đã phải vay với lãi suất chót vót, theo tổ chức CEP.

Thông tin được Tổ chức Tài chính vi mô CEP cho biết tại hội thảo giải pháp phòng chống tín dụng đen do Tổng liên đoàn lao động Việt Nam tổ chức tại TP HCM, ngày 23/2.

Tổ chức CEP (thuộc Liên đoàn lao động TP HCM, chuyên cho công nhân vay với lãi suất thấp) đưa ra khảo sát thực hiện hồi tháng 6 năm ngoái cho thấy lãi suất tín dụng đen mà công nhân vay rất cao. Có người phải vay với lãi suất 800% mỗi năm được ẩn dưới các loại phí như phí bản quyền, dịch vụ, phí xử lý, phạt thanh toán không đúng hạn... Con số này cao gấp nhiều lần mức 20% lãi suất cho vay trong giao dịch dân sự mà luật cho phép.

Trong hơn 500 công nhân mà CEP khảo sát, có hơn 90% nhận biết được "thế nào là tín dụng đen" và tác động tiêu cực nếu vay lãi suất cao. Trên 46% nói rằng bản thân hoặc người quen từng là nạn nhân của tín dụng đen. Hơn một nửa số người vay từng bị đe dọa, hành hung.

Tuy nhiên điều bất ngờ gần 20% số người được khảo sát (khoảng 100 công nhân) cho biết vẫn sẽ cân nhắc hoặc vay tín dụng đen. Lý do họ thường gặp rủi ro đột xuất trong cuộc sống, số tiền cần trang trải quá gấp mà không có dự phòng, vay tiền ở các tổ chức tài chính chính quy thời gian lâu, nhiều thủ tục...

Chị Nguyễn Thị Ngọc Oanh kể câu chuyện khi gia đình vay tín dụng đen, sáng 23/2. Ảnh: Phương Ngân

Chị Nguyễn Thị Ngọc Oanh, công nhân Công ty TNHH Hai Thanh ở Khu công nghiệp Hiệp Phước (huyện Nhà Bè), kể mấy năm trước, bố của chị bị tai nạn cần nhiều chi phí để điều trị. Biến cố bất ngờ, gia đình xoay sở nhiều nguồn không được, phải vay nóng gần 200 triệu đồng, lãi mỗi tháng 45%. Sau đó lãi mẹ đẻ lãi con, số nợ đội lên tiền tỷ, gia đình phải bán căn nhà ở Nhà Bè để trả.

Không còn nhà, vợ chồng chị phải gửi con về Long An ở cùng ông bà còn vợ chồng xin vào khu lưu trú công nhân Khu công nghiệp Hiệp Phước ở tạm. "Khi dính vào tín dụng đen đầu óc mình không còn minh mẫn để làm việc, lúc nào cũng lo sợ, bế tắc", chị Oanh nói.

Tương tự, anh Nguyễn Hữu Huy, công nhân Công ty TNHH Kim May Organ ở Khu chế xuất Tân Thuận, nói khoản lãi từ tín dụng đen là quá sức với mình. Hơn hai năm trước, để có tiền cho bố chữa bệnh anh đã vay 25 triệu đồng từ một người cho vay chuyên nghiệp với lãi suất 20% mỗi tháng, tức 5 triệu đồng.

"Tôi nghĩ một năm sẽ trả hết nhưng dịch kéo dài, việc ít, lương giảm, lãi chồng lãi, số nợ lên đến 100 triệu đồng", anh Huy nói. Gần một năm trả nợ nhưng tiền gốc không giảm, trái lãi mỗi tháng anh phải trả lãi 20 triệu đồng. Toàn bộ lương hàng tháng của anh không thể gồng nổi.

Đại diện nhiều nhà máy cho biết lãi mẹ đẻ lãi con khiến số tiền vay đội lên cao, công nhân không thể trả nổi. Họ bị hành hung, bôi nhọ, những người thân, bạn bè trong danh bạ điện thoại bị bên cho vay khủng bố. Không ít trường hợp thuê giang hồ đến cổng nhà máy đòi nợ. Công nhân phải nghỉ việc nửa chừng, ảnh hưởng hoạt động của công ty, thiếu hụt lao động.

Người lao động tiếp cận App vay tiền. Ảnh: Lê Tuyết

Về giải pháp, CEP cho biết đã có đề án hỗ trợ công nhân tránh tín dụng đen với tổng số tiền hơn 61.800 tỷ đồng. Cụ thể, từ năm 2023-2028, chương trình sẽ hỗ trợ hơn 1,7 triệu lượt công nhân và gia đình vay vốn. CEP dành nguồn kinh phí hơn 60 tỷ đồng tổ chức các hoạt động cộng đồng, tư vấn tài chính cá nhân.

CEP sẽ có nhiều hình thức cho vay với lãi suất mỗi tháng 0,2-0,76%, tương đương 4-18% mỗi năm. Công nhân không bị thu thêm bất kỳ khoản phí nào. Mức vay lên đến 50 triệu đồng và thời gian kéo dài tới 36 tháng. Tổ chức này cũng có những khoản vay khẩn cấp, giải ngân nhanh trong ngày với lãi suất 0,5% mỗi tháng, trường hợp khó khăn được xem xét giãn nợ.

Phó tổng giám đốc CEP Nguyễn Tấn Đạt cho biết để giúp công nhân có thói quen tích lũy, hàng tháng khi công nhân trả gốc và lãi vay sẽ được trích một phần để gửi tiết kiệm. Số tiền này được quỹ trả lại cho người lao động khi kết thúc hợp đồng vay, hoặc họ rút ra để chi tiêu khi gặp tình huống cấp bách, hạn chế vay bên ngoài.

Công đoàn các tỉnh đề nghị Tổng liên đoàn lao động Việt Nam cần có cơ chế cho phép dùng nguồn kinh phí kết dư để hỗ trợ vốn cho CEP và các quỹ để hỗ trợ nhiều công nhân hơn.

Mới đây Ngân hàng Nhà nước và Tổng liên đoàn lao động triển khai gói tín dụng trị giá 20.000 tỷ đồng dành cho công nhân, lao động để nhóm này hạn chế vay vốn lãi suất cao. Các gói có mức vay lên tới 70 triệu đồng cho nhu cầu tiêu dùng hằng ngày, lãi suất thấp, chỉ bằng một nửa thị trường.

Vì sao Chủ tịch tỉnh Bắc Giang và một loạt cán bộ bị kỷ luật?

Tại kỳ họp 26 vừa diễn ra (từ ngày 20 đến 21/2), Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách đối với ông Lê Ánh Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. Bên cạnh đó, UBKT Trung ương cũng xem xét và kết luận vi phạm của Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh “đến mức phải xem xét kỷ luật”.

Đề nghị Ban Bí thư kỷ luật 3 cán bộ

Qua xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh Bắc Giang trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, UBKT Trung ương nhận thấy: Ban cán sự đảng UBND tỉnh đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo để UBND tỉnh và một số tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong mua sắm, quản lý, sử dụng sinh phẩm, hóa chất, vật tư, trang thiết bị y tế; có nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước, gây dư luận bức xúc, làm giảm uy tín của cấp ủy và chính quyền địa phương.

Trách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm nêu trên thuộc về Ban cán sự đảng UBND tỉnh Bắc Giang, Đảng ủy Sở Y tế, Đảng ủy Sở Tài chính và các ông: Lê Ánh Dương, Chủ tịch UBND tỉnh; Phan Thế Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Từ Quốc Hiệu, Giám đốc Sở Y tế; Nguyễn Đình Hiếu, Giám đốc Sở Tài chính. Liên quan đến các vi phạm, khuyết điểm nêu trên còn có trách nhiệm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và một số tổ chức đảng, đảng viên.

Tiền Phong Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh 1© Tiền Phong

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm; căn cứ quy định của Đảng, UBKT Trung ương quyết định khiển trách Ban cán sự đảng UBND tỉnh Bắc Giang nhiệm kỳ 2021 - 2026, Đảng ủy Sở Tài chính nhiệm kỳ 2020 - 2025 và các ông: Lê Ánh Dương, Phan Thế Tuấn và Nguyễn Đình Hiếu. UBKT Trung ương cũng quyết định cảnh cáo Đảng ủy Sở Y tế nhiệm kỳ 2020 - 2025 và ông Từ Quốc Hiệu.

Cũng tại kỳ họp trên, qua xem xét đề nghị của Ban Chấp hành Đảng bộ các tỉnh Hòa Bình và Bắc Ninh về thi hành kỷ luật đảng viên vi phạm, UBKT Trung ương nhận thấy: ông Hà Công Thẻ, nguyên Bí thư Huyện ủy Mai Châu, tỉnh Hòa Bình; Nguyễn Xuân Thanh, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, nguyên Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh và Nguyễn Văn Hải, nguyên Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bắc Ninh đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất đai, thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, gây hậu quả rất nghiêm trọng, dư luận bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền địa phương. Căn cứ quy định của Đảng, UBKT Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật đối với ba cán bộ trên.

Xem xét kỷ luật Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh

Về kết quả giải quyết tố cáo ông Bùi Hồng Minh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nguyên Chủ tịch Hội đồng Thành viên, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xi măng Việt Nam, UBKT Trung ương nhận thấy ông Minh trên các cương vị công tác của mình đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh và công tác cán bộ; có nguy cơ mất vốn đầu tư.

Để xảy ra các vi phạm, khuyết điểm nêu trên có trách nhiệm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Xi măng Việt Nam nhiệm kỳ 2015-2020 và một số tổ chức, cá nhân có liên quan. Theo UBKT Trung ương, vi phạm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Xi măng Việt Nam và ông Bùi Hồng Minh đã ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng và ngành xi măng Việt Nam, đến mức phải xem xét kỷ luật.

Tiền Phong Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương 1© Tiền Phong

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương

Ngoài ra, qua xem xét kết quả giám sát, UBKT Trung ương yêu cầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm sâu sắc; đồng thời yêu cầu kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Thành ủy Vĩnh Yên và Ban Thường vụ Huyện ủy Tam Đảo trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quy hoạch, quản lý, sử dụng đất và phát triển đô thị; quản lý bảo vệ và phát triển rừng.

Đối với kết quả kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng và kiểm tra tài chính đảng đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBKT Tỉnh ủy các tỉnh Nghệ An và Bến Tre, UBKT Trung ương yêu cầu các đơn vị kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm, khắc phục kịp thời những vi phạm, khuyết điểm, hạn chế đã được chỉ ra.

Đọc bài gốc tại đây.