Kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tập thể, mà trọng tâm là hợp tác xã là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trước thực trạng đổi mới và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể của tỉnh Bắc Giang còn nhiều khó khăn; tốc độ tăng trưởng, tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tập thể vào GDP của tỉnh còn thấp và có xu hướng giảm. Số lượng hợp tác xã phát triển không đồng đều giữa các địa phương, vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp; mặc dù, số lượng hợp tác xã tuy tăng, nhưng số lượng thành viên bình quân trong hợp tác xã có xu hướng giảm. Năng lực nội tại của hợp tác xã còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao, mô hình tổ chức lỏng lẻo, chưa phù hợp, trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã còn hạn chế; có quy mô nhỏ, vốn ít, phạm vi hoạt động hẹp, năng lực cạnh tranh, lợi ích mang lại cho thành viên thấp. Các hoạt động liên doanh, liên kết giữa các hợp tác xã và giữa hợp tác xã với các tổ chức kinh tế khác chưa phổ biến; nhiều hợp tác xã chuyển đổi, tổ chức lại mang tính hình thức, chưa thực sự chuyển biến về chất. Do đó, trong thời gian quan, Trung tâm Khuyến công và xúc tiến thương tỉnh Bắc Giang đã thực hiện nhiều nội dung hoạt động khuyến công nhằm hỗ trợ đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, trọng tâm là kinh tế hợp tác xã.
Hỗ trợ Hợp tác xã Mỳ chũ Bắc Giang Tùng Chi (huyện Lục Ngạn) ứng dụng máy móc thiết bị trong sản xuất mỳ gạo
Sau 5 năm (2017 - 2021), Trung tâm đã triển khai thực hiện hỗ trợ được 28 hợp tác xã xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, đầu tư xây dựng nhà trưng bày, giới thiệu sản phẩm; tư vấn trợ giúp cho 41 hợp tác xã trong công tác thiết kế, in ấn với với số lượng thử nghiệm mẫu mã bao bì, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm; tổ chức 02 lớp đào tạo nâng cao tay nghề mộc dân dụng tại cho 50 lao động, nhằm tạo nguồn nhân lực có trình độ tay nghề cao cho Hợp tác xã; tổ chức bình chọn và công nhận cho 23 hợp tác xã có 23 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh, trong đó, 3 sản phẩm cấp khu vực, 02 sản phẩm cấp quốc gia; đồng thời, bình quân hàng năm hỗ trợ trên 20 hợp tác xã đi tham gia trực tiếp hoặc đưa sản phẩm tham gia tại các hội chợ triển lãm, kết nối cung cầu trong nước... Qua đó, đã tạo được những hạt nhân góp phần duy trì, phát triển các làng nghề và làng nghề truyền thống; đến nay, trên toàn tỉnh hiện có 34 làng nghề đạt tiêu chí, trong đó có 12 làng nghề truyền thống và 22 làng nghề được công nhận; trong đó có 31/34 làng nghề đang hoạt động khá hiệu quả; một số làng nghề vẫn duy trì phát triển mạnh như: Làng nghề mỳ Chũ, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn; làng nghề sản xuất mỳ gạo Châu Sơn, xã Ngọc Châu, huyện Tân Yên; làng nghề sản xuất bún, bánh Đa Mai, phường Đa Mai, thành phố Bắc Giang; làng nghề mộc Bãi Ổi, xã Dĩnh Trì, thành phố Bắc Giang; làng nghề rượu Làng Vân, xã Vân Hà, huyện Việt Yên... thu hút đáng kể lực lượng lao động tại chỗ và lao động từ nơi khác đến.
Hỗ trợ Hợp tác xã Bánh đa Kế (thành phố Bắc Giang) đầu tư xây dựng nhà trưng bày, bán sản phẩm
Đồng thời, hình thành được các mô hình chuỗi liên kết sản xuất, kinh doanh; xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản chủ lực, đặc trưng, OCOP của tỉnh Bắc Giang như: Vải thiều, cam, bưởi, gà, mỳ gạo, chè, nấm… Góp phần từng bước nâng cao nhận thức về phát triển kinh tế tập thể, mà trọng tâm là hợp tác xã trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân được nâng lên; nhiều hợp tác xã đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình kiểu mới theo quy định của pháp luật; số lượng hợp tác xã thành lập mới tăng đáng kể, phát triển đa dạng hơn về ngành nghề, quy mô và trình độ, hỗ trợ tốt hơn cho các thành viên, tạo việc làm và nâng cao thu nhập thường xuyên cho người lao động. Liên kết giữa các hợp tác xã với nhau, với doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác bước đầu phát triển. Góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Hỗ trợ Hợp tác xã Sản xuất cây dược liệu Lựu Chanh xã Trường Sơn (huyện Lục Nam) ứng dụng máy móc thiết bị trong sản xuất trà hoa vàng
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, do nguồn kinh phí còn hạn hẹp nên hoạt động khuyến công tỉnh Bắc Giang, vẫn chưa tập trung được nguồn lực lớn để lồng ghép vào các nội dung khác của tỉnh để hỗ trợ xây dựng được nhiều mô hình hợp tác xã kiểu mới, quy mô, tạo sức lan toả lớn… Trong thời gian tới, nhằm hỗ trợ đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, mà trọng tâm là hợp tác xã trong giai đoạn mới thì song song với hoạt động khuyến công, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Bắc Giang sẽ thực hiện các nội dung hoạt động xúc tiến thương mại, tiết kiệm năng lượng với mục tiêu hỗ trợ các hợp tác xã phát triển theo hướng sáng tạo, khoa học, công nghệ số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Góp phần tạo chuyển biến tích cực về chất và lượng, cơ bản khắc phục tình trạng yếu kém kéo dài và ngày càng khẳng định được tiềm năng, triển vọng phát triển trong tương lai, từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong nền kinh tế quốc dân./.
VŨ TRÍ KHƯƠNG
