Những lãng phí của người Việt

Ước tính Việt Nam có đến 8,8 triệu tấn thực phẩm bị lãng phí, tương đương 3,9 tỉ USD, khoảng 2% GDP của Việt Nam.

Mấy nhân viên lại rủ tôi ăn hộ bánh trung thu, ăn hộ đúng nghĩa kèm các câu động viên: “Đằng nào chả béo rồi, ăn đi rồi tăng thêm thời gian tập là đẹp anh ạ. Bánh ngon đấy, thương hiệu nổi tiếng mà sắp hết hạn rồi. Còn mấy loại không có tên tuổi em vứt hết đi rồi”.

Dịp Tết trung thu ở đâu không biết, chứ ở quê tôi thành thông lệ đi biếu bánh trung thu cho các mối quan hệ, đối tác...

Tôi băn khoăn tự hỏi mình: Trung thu bây giờ là của trẻ con hay thành của người lớn mất rồi? Trẻ con đâu còn rước đèn, phá cỗ trông trăng ngắm chị Hằng, xem múa lân như ngày nào. Khu nào tổ chức “Đêm hội trăng rằm” cũng đều giống như sự kiện, cỗ bàn rình rang, ăn uống hát hò, có khi hết chương trình mà các em chẳng một lần nhìn thấy thấy trăng.

Sau trung thu, không biết bao nhiêu hộp bánh trung thu bị vứt bỏ? Những vỏ hộp rất đẹp, sang trọng nhưng vô giá trị vì chẳng biết dùng vào việc gì? Bánh trung thu trẻ con thành phố không đụng đến, người lớn thì hò nhau mang đến chỗ làm việc, chia mời nhau ăn cố, nhưng ai cũng nhấp nháp chút rồi lại bỏ. Nào sợ béo, tăng cân, lên đường... những miếng bánh bị cắt ra rồi vứt đi đầy thùng rác thực sự lãng phí.

Mấy chục năm trước thì một cái bánh bằng bột mì khô như ngói cũng quý giá chứ nghĩ sao được có ngày bánh nhân thập cẩm cho đến nhân bào ngư, hải sâm, vi cá… cũng chung số phận với vỏ hộp in ấn công phu, thiết kế cầu kỳ, sang trọng lại hội ngộ cùng phần ruột là bánh ở trong thùng rác. Càng nhà giàu có, quyền thế, có điều kiện thì càng được biếu nhiều dù họ không ăn bánh trung thu. Họ có chế độ ăn đảm bảo sức khỏe, không có nhiều chất béo, chất đường, tinh bột, đạm... là thành phần chính trong bánh.

Việt Nam chưa giàu có mà trong sinh hoạt, lối sống, có số ít người có sự lãng phí có thể theo thói quen hoặc tính “sĩ diện hão”. Từ cái tư tưởng ăn gì cũng phải để thừa lại một ít để thể hiện sự ý nhị không phải hạng “phàm phu tục tử”, thành ra luôn bỏ thừa đồ ăn ở các chốn đông người. Đi ăn nhà hàng gọi ra thật nhiều bày đầy bàn thức ăn, chỉ để sĩ diện chứng tỏ ta là người rộng rãi chứ không ăn hết nổi.

Nếu chỉ có đàn ông với nhau thì say sưa chúc tụng rồi uống, có khi không động đũa đến món ăn. Phụ nữ thì lo tăng cân, thừa mỡ nên ăn rất chấm mút cầm chừng. Số thực phẩm tiêu thụ có khi chỉ chiếm 30% tổng giá trị hóa đơn. Để rồi số thức ăn bị bỏ lại lại thành gánh nặng rác thải phải xử lý.

Ước tính Việt Nam có đến 8,8 triệu tấn thực phẩm bị lãng phí.

Do có vị trí địa lý thuận lợi cùng chính sách đúng đắn của nhà nước nên lương thực, thực phẩm, hoa quả, sản phẩm nông lâm, ngư ở Việt Nam dồi dào, phong phú, chi phí cho sinh hoạt không quá đắt, nhất là chi phí cho ăn uống. Chẳng thế mà nhiều người nước ngoài, nhất là người Nhật ngạc nhiên và thích thú khi thanh toán các bữa ăn thịnh soạn ở nhà hàng mà khi quy đổi so với bên Nhật thì đó là bữa tiệc khá là xa hoa.

Dẫn đến các con số thống kê ước tính Việt Nam có đến 8,8 triệu tấn thực phẩm bị lãng phí, tương đương 3,9 tỉ USD, khoảng 2% GDP của Việt Nam.

Đấy là ở các bữa tiệc sự kiện, nhà hàng. Còn ngay trong gia đình người Việt cũng khá lãng phí thức ăn. Điều này không phải là thói quen truyền thống. Ông bà ngày xưa luôn dạy con cháu căn cơ, xem hạt cơm là của “ngọc thực” không được bỏ thừa, bỏ mứa, ăn cơm phải vét bát cho sạch đến hạt cuối cùng.

Thế mà ngày nay con cháu:

“Có cháo thì lại đòi chè

Có cơm nếp đỗ thì lè nhè đòi xôi”.

Gặp bữa không có món vừa miệng, đúng ý là sẵn sàng bỏ lại, vứt đi không thương tiếc.

Chả mấy ai còn nhớ câu ca:

“Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.

Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”.

Đi siêu thị ra sức nhặt về nhét chật tủ lạnh rồi quên đi không sử dụng, đến khi quá hạn sử dụng lại vứt bỏ đi.

Bên cạnh đó, việc bảo quản sau thu hoạch sản phẩm nông nghiệp chưa được chú trọng đúng mức. Năm 2020, theo một khảo sát của Bộ NN&PTNT, tỉ lệ thất thoát thực phẩm, nông sản trước chế biến trung bình của trái cây Việt Nam là 10%, rau củ là 20 - 50%, thủy hải sản từ 30 - 35%. Tổn thất lương thực vào khoảng 10 - 15%.

Như vậy sự lãng phí sẽ kéo theo cái vòng luẩn quẩn, số lượng sản phẩm nông nghiệp phải tăng lên để bù đắp vào số lãng phí bỏ đi, làm đất đai nhanh chóng thoái hóa, bạc màu. Rác thải thực phẩm thải ra làm ô nhiễm môi trường phải xử lý, tốn kém mà vẫn không thể triệt để góp phần tăng nguy cơ phát sinh dịch bệnh. Không kể đến nhiều nơi vẫn có những hộ dân còn chật vật với công cuộc “xóa đói, giảm nghèo”.

Bỏ đi sự lãng phí, hãy sử dụng lương thực, thực phẩm hợp lý ngay từ trong ngôi nhà của bạn, đó là cách thể hiện lương tâm, trách nhiệm với xã hội, cộng đồng của mỗi người Việt Nam.

Thất thoát, lãng phí vẫn còn diễn ra trong tất cả các ngành, lĩnh vực

 

Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội điều hành phiên họp

(Thanhuytphcm.vn) - Chiều 2/6, Quốc hội tiếp tục thảo luận về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021. Các ĐBQH cho rằng, thất thoát, lãng phí vẫn còn diễn ra trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Kỷ luật, kỷ cương, quản lý, sử dụng tài chính, quản lý ngân sách nhà nước không nghiêm dẫn đến còn nhiều thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng các nguồn vốn này.

ĐB Hoàng Thị Thanh Thúy (Tây Ninh) đánh giá công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở nhiều địa phương chưa rõ nét, có nơi chưa cương quyết, có tình trạng buông lỏng, quan liêu là tác nhân gây lãng phí, song chưa rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân. “Tình trạng lãng phí biểu hiện muôn mặt, nói nhiều nhưng chuyển biến chậm, thậm chí phức tạp hơn, tăng cả quy mô và tính chất... Tất cả đều là lãng phí, thất thoát nguồn lực quốc gia, ảnh hưởng lòng tin của nhân dân. Lãng phí tai hại hơn tham ô, tham nhũng” – ĐB Thanh Thúy nhấn mạnh; đồng thời cho rằng, vừa qua chúng ta rất quyết liệt nghiêm trị tham ô, tham nhũng, nhưng với lãng phí lại chưa thực sự nghiêm trị.

Theo ĐB Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội), các lĩnh vực quan trọng vẫn diễn ra tình trạng lãng phí, vẫn còn những vi phạm, sai sót ở những mức độ khác nhau. Đặc biệt trong lĩnh vực quản lý ngân sách nhà nước, đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm công, quản lý đất đai, tài sản công, tài nguyên khoáng sản…

ĐB Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng, chúng ta cần nhận diện lãng phí là kẻ thù, đánh giá toàn diện tình hình cả tình hình thực hành tiết kiệm và tình hình chống lãng phí theo mức độ, diễn biến, cơ cấu và tính chất. Phải đánh giá thực trạng lãng phí đang ở mức độ nào. Ví dụ như tham nhũng được đánh giá ở mức rất nghiêm trọng. Công tác đánh giá cần đặc biệt tập trung vào những lĩnh vực có khả năng gây nhiều lãng phí và những hậu quả nặng nề đến nguồn lực của đất nước.

“Cần đánh giá kỹ nguyên nhân chủ quan, nhất là nhận thức và trách nhiệm của người đứng đầu. Bởi nếu người đứng đầu có nhận thức, có ý thức và có trách nhiệm thực hành tiết kiệm, chống lãng phí thì chắc chắn cơ quan, tổ chức, đơn vị đó sẽ thực hiện tốt công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.” - ĐB Đỗ Đức Hồng Hà chỉ rõ.

ĐB Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) bức xúc, vụ kít xét nghiệm Việt Á không chỉ dừng làm thất thoát, lãng phí kinh phí, tài sản công mà còn thất thoát, lãng phí tài sản khác có giá trị quý giá hơn, quan trọng hơn, đó là lãng phí niềm tin của nhân dân. Bởi vì có niềm tin là có tất cả, mất niềm tin thì nguy hại khôn lường.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, liên quan đến các vấn đề về thị trường vốn, ngân hàng, tiền tệ và các vấn đề như chứng khoán, lãng phí trong đầu tư công, trong quản lý khoáng sản, quản lý rừng, tinh giản biên chế…, Bộ Tài chính sẽ tập trung tham mưu các giải pháp cho Chính phủ và tăng cường thanh tra, kiểm tra để thực hiện tốt việc quản lý, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hiệu quả. Hoàn thiện và khắc phục những tồn tại, trong đó, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về ngân sách, đầu tư công, quản lý tài sản công…

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà – Hà Nội

Giải trình ý kiến các ĐBQH về lãng phí trong chậm giải ngân đầu tư công, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, vốn đầu tư công hiện nay đã phân cấp cơ bản đầy đủ, từ lựa chọn dự án, lập dự án, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh vốn, giao vốn, tổ chức đấu thầu giải phóng mặt bằng. Chúng ta cũng đã thay đổi tư duy, phương pháp lập kế hoạch từ ngắn hạn hàng năm sang kế hoạch trung hạn 5 năm, từ điều hành bằng các văn bản dưới luật thì đã xử lý, quản lý bằng các Luật Đầu tư công cũng như các luật liên quan; từ cơ chế theo dõi tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo sự linh hoạt trong việc triển khai nhưng vẫn đảm bảo được hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước… Nhờ vậy, những hạn chế cơ bản về đầu tư công của thời gian trước đã được cơ bản khắc phục như đầu tư dàn trải, không có chủ trương, không gắn với mục tiêu chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; không gắn với nguồn vốn, không gắn với khả năng cân đối vốn; đầu tư dàn trải, phân tán, kéo dài, kém hiệu quả, phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản; ứng trước kế hoạch vốn; không có nguồn để trả…..

Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận, lĩnh vực đầu tư công hiện nay vẫn còn rất nhiều tồn tại, hạn chế và cần tiếp tục khắc phục, đổi mới. Chỉ rõ các nguyên nhân, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT khẳng định sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến ĐBQH, nghiên cứu và báo cáo Chính phủ và Quốc hội để có các giải pháp hữu hiệu hơn trong thời gian tới để đẩy nhanh tiến độ của các dự án đầu tư công.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua thảo luận, ĐBQH cho rằng công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí còn nhiều tồn tại, hạn chế xảy ra ở hầu hết các cấp, các ngành, các lĩnh vực dẫn đến thất thoát, lãng phí nguồn lực nhà nước như: việc ban hành văn bản hướng dẫn luật còn chậm, tình trạng ách tắc, sai phạm trong việc mua sắm trang thiết bị y tế, đấu thầu mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công; giải ngân chậm, nguồn vốn ODA chưa được khắc phục, tiến độ thực hiện và khả năng hoàn thành kế hoạch một số dự án trọng điểm. Việc triển khai thực hiện các công trình quan trọng quốc gia còn xảy ra tình trạng chậm trễ, gây lãng phí nguồn lực.

Các ĐBQH đề nghị Chính phủ cần làm rõ kết quả tiết kiệm, sử dụng nguồn tiết kiệm, đánh giá rõ hơn về sắp xếp bộ máy, về chất lượng, về nguyên nhân chủ quan, chỉ rõ nơi nào ai làm tốt, nơi nào ai làm chưa tốt hoặc vi phạm pháp luật, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đề nghị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Trung Kiên

Hàng nghìn dự án lãng phí, thất thoát

 (ĐCSVN) – Báo cáo giám sát của Quốc hội chỉ ra, hàng nghìn dự án chậm tiến độ, gây lãng phí, thất thoát và có xu hướng tăng lên qua các năm, trong đó hầu hết các dự án quan trọng quốc gia, các dự án trọng điểm chậm tiến độ.

Sáng 31/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, Quốc hội làm việc tại Hội trường nghe báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Báo cáo tóm tắt kết quả, Phó trưởng đoàn giám sát, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, Đoàn giám sát đã làm việc, giám sát trực tiếp với Chính phủ, 15 bộ, ngành, cơ quan trung ương, 15 địa phương và khối cơ quan Tư pháp. Các bộ, ngành, địa phương, bao gồm cả HĐND và Đoàn Đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã cung cấp 580 văn bản, báo cáo và hệ thống các phụ lục khoảng 100 nghìn trang tài liệu.

Kết quả giám sát được phản ánh tập trung vào khu vực công trên địa bàn cả nước, với 5 nội dung trọng điểm và 7 lĩnh vực trọng tâm theo quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Quốc hội làm việc tại Hội trường nghe báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.Ảnh: QH

Theo đó, việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 đã đạt được những kết quả rất quan trọng, tích cực, song hành với kết quả to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tài chính, ngân sách; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn nhân lực, vật lực, tài lực, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội của đất nước. Trong đó, một số kết quả cụ thể được nêu như tổng số tiết kiệm kinh phí ngân sách, vốn nhà nước giai đoạn 2016-2021 là 350,54 nghìn tỷ đồng. Bội chi NSNN bình quân giai đoạn 2016-2020 khoảng 3,37% GDP. Nợ công giảm mạnh từ 63,7% GDP vào đầu nhiệm kỳ xuống còn 55,9% GDP cuối năm 2020 và được cơ cấu lại bền vững, an toàn.

Hàng nghìn dự án chậm tiến độ 

Tuy nhiên, Phó trưởng đoàn giám sát Nguyễn Phú Cường cho hay, kết quả giám sát cũng cho thấy việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế; việc chấp hành pháp luật còn chưa nghiêm; trong một số trường hợp thất thoát, lãng phí là rất lớn, nghiêm trọng, làm mất đi cơ hội phát triển.

Cụ thể, việc xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 5 năm và hằng năm của các cấp, các ngành còn chậm, nhìn chung còn nặng về hình thức, chưa trọng tâm, trọng điểm.

Đáng chú ý, Đoàn giám sát nêu thực trạng hàng nghìn dự án chậm tiến độ và có xu hướng tăng lên qua các năm. Tổng hợp báo cáo chưa đầy đủ của các bộ, ngành, địa phương năm 2016 có 1.448 dự án chậm tiến độ, năm 2017 là 1.609 dự án, năm 2018 là 1.778 dự án, năm 2019 là 1.878 dự án, năm 2020 là 1.867 dự án, năm 2021 là 1.962 dự án, trong đó hầu hết dự án quan trọng quốc gia, các dự án trọng điểm đều chậm tiến độ.

Hàng nghìn dự án có thất thoát, lãng phí, trong đó: năm 2016 là 590 dự án, năm 2017 là 840 dự án, năm 2018 là 422 dự án, năm 2019 là 125 dự án, năm 2020 là 923 dự án, năm 2021 là 185 dự án; trong đó có nhiều dự án phải xử lý hình sự.

Phó trưởng đoàn giám sát, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường. Ảnh: QH

Một hạn chế nữa được báo cáo chỉ ra là giai đoạn 2016-2020, cổ phần hóa, thoái vốn chỉ đạt 30% kế hoạch. Vốn nhà nước đầu tư tại một số doanh nghiệp chưa được bảo toàn. Nhiều dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước tại các doanh nghiệp còn thua lỗ, thất thoát, lãng phí. Cơ bản các dự án trọng điểm thuộc lĩnh vực dầu khí, điện, than, hóa chất chậm tiến độ nhiều năm,... rủi ro có thể gây thất thoát, lãng phí rất lớn và ảnh hưởng đến cân đối năng lượng nếu không có giải pháp xử lý kịp thời.

Hàng nghìn dự án thuộc đối tượng nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng, nhưng chưa quan tâm xử lý, thu hồi. Theo báo cáo chưa đầy đủ của 61/63 tỉnh tính đến ngày 31/12/2021, có 908 dự án có khó khăn, vướng mắc với diện tích là 28.155 ha chậm hoặc chưa đưa đất vào sử dụng, nhưng mới xử lý thu hồi đất và chấm dứt hoạt động 172 dự án với diện tích là 6.922 ha; chưa xử lý 404 dự án với diện tích là 18.308 ha.

Nhiều dự án “treo” 10-15 năm, gây lãng phí đất đai

Đoàn Giám sát của Quốc hội cho biết, hầu hết các địa phương trong cả nước không thực hiện được các chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, dẫn đến tình trạng sử dụng đất không theo quy hoạch còn phổ biến, quy hoạch treo, dự án treo còn lớn, gây lãng phí lớn.

Cụ thể, chỉ tính riêng 7/15 địa phương Đoàn Giám sát có báo cáo thông tin, trong kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) đã được UBND cấp tỉnh phê duyệt, số công trình, dự án phải tuyên bố hủy bỏ do sau 3 năm không triển khai thực hiện đã lên tới 1.739 công trình, dự án, với tổng diện tích đất 12.013 ha.

Báo cáo của Đoàn Giám sát cũng cho biết, tình trạng công trình, dự án không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục còn nhiều. Thời gian chậm đưa đất vào sử dụng của các công trình, dự án thuộc trường hợp này phổ biến từ 1-2 năm, cá biệt có dự án sau 15 năm kể từ ngày được bàn giao đất đến nay đất vẫn bỏ hoang.

Chẳng hạn, Dự án Trung tâm Dạy nghề và Hỗ trợ việc làm nông dân khu vực Đông Nam Bộ (tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu), do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam làm chủ đầu tư. Dự án có diện tích trên 2,1 ha, đã được tỉnh bàn giao đất cho chủ đầu tư từ năm 2007 theo hình thức không thu tiền sử dụng đất, nhưng đến nay sau 15 năm hiện trạng khu đất có tường rào kiên cố, chưa xây dựng công trình, chưa đưa đất vào sử dụng.

Báo cáo của Đoàn Giám sát cũng cho thấy, số lượng, diện tích đất chưa sử dụng, để lãng phí, hoang hóa hoặc sử dụng sai mục đích còn diễn ra ở hầu hết các địa phương. Rất nhiều dự án vi phạm kéo dài nhiều năm, thậm chí hàng chục năm, nhưng chưa được khắc phục, xử lý.

Theo số liệu tổng hợp chưa đầy đủ của Bộ Tài chính  giai đoạn 2016-2021 vẫn còn 74.378,7 ha đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, có vi phạm pháp luật; diện tích đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa đã xử lý thu hồi là 49.541,6 ha . Tuy nhiên, số tiền xử phạt vi phạm thu được lại rất nhỏ cả giai đoạn chỉ có 286 tỷ đồng.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này thì có nhiều, trong đó có việc nhiều bộ, ngành, địa phương cơ quan, đơn vị, cá nhân có chức năng liên quan đến thiếu trách nhiệm, năng lực yếu kém, buông lỏng quản lý trong quản lý, sử dụng đất đai hoặc cố tình thực hiện trái pháp luật.

Làm rõ trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra thất thoát, lãng phí

Đoàn giám sát cũng kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong năm 2022 và 9 tháng đầu năm 2023 làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm giải trình của người đứng đầu có liên quan và thực hiện các giải pháp khắc phục đối với 3.085 dự án sử dụng vốn nhà nước trong giai đoạn 2016-2021 có thất thoát, lãng phí; 74.378,7 ha đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, vi phạm pháp luật; 79.670 ha đất các công ty nông, lâm nghiệp đã có quyết định thu hồi nhưng chưa có phương án sử dụng; 305.043 ha đất các công ty nông, lâm nghiệp chưa có quyết định thu hồi.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về quy hoạch và Nghị quyết số 61/2022/QH15 của Quốc hội tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập và nâng cao chất lượng quy hoạch thời kỳ 2021-2030.../.

 

Vy Anh

“Con số biết nói” về lãng phí qua giám sát tối cao của Quốc hội

 Dù mới là kết quả bước đầu, hơn nữa nhiều bộ ngành, địa phương chưa báo cáo đầy đủ, nhưng Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội đã chỉ ra sự lãng phí nguồn lực rất lớn.

Chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh là nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận, cử tri vì liên quan trực tiếp đến nhân lực, vật lực, tài lực của quốc gia.

Hơn nữa, “đôi khi hậu quả của lãng phí còn lớn hơn tham nhũng”, dù chưa có con số thống kê cụ thể song qua thực tế ai cũng cảm nhận được. Cuộc giám sát vì thế được kỳ vọng sẽ khiến lãng phí phải “hiện hình” công khai. Và những con số dù mới là bước đầu vừa được Đoàn giám sát báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 9 cũng cho thấy phần nào thực trạng lãng phí.

Phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Quốc hội

Trước hết hãy nói về mặt được. Đó là công tác THTK,CLP đạt được một số kết quả tích cực, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu phát triển KTXH được Quốc hội đề ra. Rõ nét nhất là số tiết kiệm kinh phí ngân sách, vốn nhà nước giai đoạn 2016-2021 là 350,54 nghìn tỷ đồng, trong đó năm 2020 là 88.479 tỷ đồng, gấp 4 lần so với năm 2016.

Tuy nhiên, tồn tại, hạn chế lại là vấn đề lớn hơn, dù nội dung giám sát khu biệt ở 5 lĩnh vực trọng tâm dễ nãy sinh lãng phí, thất thoát là: Quản lý, sử dụng NSNN; Quản lý, khai thác và sử dụng vốn nhà nước khác; Quản lý tài sản nhà nước; Quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động trong khu vực nhà nước và Quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên.

Về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, theo báo cáo tổng hợp số liệu chưa đầy đủ của các bộ, ngành, địa phương, giai đoạn 2016-2021 phát hiện và xử lý 12.640 vụ vi phạm các quy định về định mức, tiêu chuẩn, chế độ với tổng giá trị được kiến nghị thu hồi và bồi thường là 894,1 tỷ đồng. Lập dự toán sai chế độ, sai đối tượng, sai tiêu chuẩn định mức gần 2.553 tỷ đồng; số tiền vi phạm đã xử lý, cắt giảm dự toán hơn 8.574 tỷ đồng.

6 năm có 3.845 cơ quan, tổ chức sử dụng NSNN lãng phí, sai chế độ đã được phát hiện với số tiền 883,2 tỷ đồng. Số vốn chậm giải ngân so với kế hoạch là 25.185,4 tỷ đồng; Số dự án thực hiện chậm tiến độ rất lớn (8.580 dự án trong giai đoạn 2016-2020)...

Trong khi đó, vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp nhà nước chưa được bảo toàn; công tác cổ phần hóa, thoái vốn tại doanh nghiệp còn nhiều bất cập. Phần lớn các đơn vị còn sai sót trong việc hạch toán kế toán, kê khai nghĩa vụ với NSNN và Kiểm toán Nhà nước kiến nghị thu tăng 32.219,25 tỷ đồng và 756.999 USD. Một số dự án thua lỗ lớn, gây thất thoát, mất vốn, tài sản nhà nước. Các dự án hoàn thành không sử dụng được hoặc có vi phạm pháp luật bị đình chỉ, hủy bỏ là 78.285 dự án…

Còn về tài sản nhà nước có đến gần 7.000 phương tiện đi lại, 33.608 tài sản khác được trang bị, hàng trăm nghìn mét vuông diện tích trụ sở, nhà công vụ sử dụng sai mục đích, sai tiêu chuẩn, chế độ. Việc quản lý, khai thác, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng quốc gia trong lĩnh vực giao thông, cung cấp điện chưa thật sự hiệu quả.

Với quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động trong khu vực nhà nước, báo cáo khẳng định cơ cấu tổ chức bên trong Bộ, cơ quan ngang Bộ vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian. Việc quản lý, sử dụng biên chế ở một số bộ, ngành, địa phương chưa đúng quy định. Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và theo vị trí việc làm chưa đạt yêu cầu đề ra. Ngoài ra có hàng chục nghìn vụ việc vi phạm trong quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động gây thất thoát, lãng phí lớn nguồn lực, thời gian của xã hội.

Đối với tài nguyên, giai đoạn 2016-2021 vẫn còn 650.624.498 m2 đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, có vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, số tiền xử phạt vi phạm thu được lại rất nhỏ là 242.082 triệu đồng. Số lượng vụ việc vi phạm trong quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên là 47.234 vụ; số tiền xử phạt, xử lý vi phạm thu được chỉ có 622.082 triệu đồng.

Bà Nguyễn Thị Phú Hà – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát trình bày Báo cáo Kết quả bước đầu và kế hoạch tiếp theo của Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Cũng trong giai đoạn trên, ngành Thanh tra triển khai 43.276 cuộc thanh tra, kiểm tra THTK,CLP hoặc có nội dung liên quan THTK,CLP đã phát hiện vi phạm về kinh tế 148.540 tỷ đồng, 143.777 ha đất. Cơ quan thanh tra kiến nghị chuyển cơ quan điều tra 293 vụ, 375 đối tượng; kiến nghị xử lý hành chính trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị 1.709 người, xử lý hình sự 50 người.

Cùng thời gian trên, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) kiến nghị xử lý tài chính 431.435,5 tỷ đồng (trong đó: tăng thu NSNN 72.380 tỷ đồng; giảm chi NSNN 107.240,4 tỷ đồng; xử lý khác 265.814 tỷ đồng). Đặc biệt, KTNN phát hiện những hiện tượng, những dấu hiệu tham ô, lãng phí, không tuân thủ pháp luật trong quản lý kinh tế, tài chính, sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực tài chính, tài sản nhà nước… và chuyển 21 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan Cảnh sát điều tra.

Cần nhắc lại rằng đó chỉ mới là kết quả bước đầu của cuộc giám sát. Số liệu cũng tổng hợp chưa đầy đủ vì có đến 32 bộ, cơ quan trung ương, 10 HĐND cấp tỉnh, 9 UBND cấp tỉnh, 2 tập đoàn, tổng công ty nhà nước chưa gửi báo cáo, trong khi các báo cáo đã có lại “chất lượng không đảm bảo yêu cầu của Đoàn giám sát, nội dung nhiều báo cáo rất sơ sài, nhận định chung chung”. Mới chừng ấy thôi song cũng khiến cử tri “giật mình” về mức độ lãng phí, thất thoát nguồn lực trên nhiều lĩnh vực.

Theo kế hoạch, Đoàn giám sát dự kiến tổ chức khảo sát thực tế, làm việc với 16 bộ ngành trung ương và 6 địa phương. Ngoài ra, Đoàn có thể tổ chức thêm một số Nhóm công tác liên ngành tổ chức giám sát việc quản lý,khai thác, sử dụng đất đai không hiệu quả tại một số địa phương và một số nhiệm vụ trọng tâm khác.

Quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội rất rõ ràng: Giám sát trọng tâm tâm, trọng điểm, chỉ rõ địa chỉ, phản ánh “con số biết nói”, “nói có sách, mách có chứng” và sàng lọc, lựa chọn tạo danh mục một loạt vụ việc lớn vi phạm về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để cảnh tỉnh, răn đe và tạo hiệu ứng xã hội.

Chính vì vậy, hàng loạt câu hỏi như “Bao nhiêu dự án treo, dự án dang dở hay đầu tư xong rồi lại phơi mưa phơi nắng? Diện tích đất hoang hoá, chưa kiểm kê đo đếm, vi phạm mà chưa thu hồi là bao nhiêu? Các dự án, diện tích đó tên gì, nằm ở đâu? Bộ ngành, địa phương, đơn vị nào làm tốt hoặc chưa tốt? Trách nhiệm cụ thể thuộc về ai?” dù rất khó nhưng khả năng rất lớn sẽ được trả lời trong thời gian tới./.

Theo vov.vn

TP HCM chấm điểm chất lượng xe buýt

 

Xe buýt tại thành phố sẽ được chấm điểm với các tiêu chí: tỷ lệ hoàn thành số chuyến; đúng giờ; bị hành khách phản ánh, khiếu nại... để thưởng, phạt.

Bộ tiêu chí đánh giá xe buýt trên địa bàn dự kiến thực hiện từ đầu tháng 4. Các tiêu chí đánh giá gồm tỷ lệ hoàn thành số chuyến so với kế hoạch; đúng giờ; hành khách phản ánh, khiếu nại; đảm bảo an toàn giao thông; hoàn thành kế hoạch chỉ tiêu chất lượng xe; tài xế, xe đủ điều kiện xuất bến.

Xe buýt đón khách ở sân bay Tân Sơn Nhất, năm 2022. Ảnh: Gia Minh

Với từng tiêu chí, trung tâm đưa ra các chỉ số, thang đo cụ thể để đánh giá. Trong đó, mức hoàn thành tốt tương ứng 8-10 điểm; hoàn thành khi số điểm đạt 6-8 và nếu doanh nghiệp chỉ đạt 2-6 điểm bị xem là không hoàn thành.

Việc đánh giá chất lượng được thực hiện hàng tháng với từng tuyến buýt qua kiểm tra trực tiếp trên xe và các số liệu từ giám sát trực tuyến. Dựa trên kết quả này, cơ quan này sẽ có chính sách thưởng, phạt tương ứng với đơn vị vận tải.

Trước đó, Trung tâm quản lý giao thông công cộng cho biết trong hợp đồng đặt hàng với các doanh nghiệp vận tải đã có chế tài nhưng là các vi phạm riêng lẻ, chưa đồng đều. Do đó, nhiều đơn vị chỉ tập trung vào từng hành vi để tránh vi phạm, chưa chú trọng chất lượng chung.

Việc áp dụng tiêu chí đánh giá mới được kỳ vọng giúp nâng cao chất lượng phục vụ, cải thiện độ hài lòng của người dân khi đi xe buýt. Giải pháp này cũng được cho tạo sự cạnh tranh bình đẳng giữa các đơn vị, khuyến khích họ tập trung hơn về chất lượng, thu hút khách.

TP HCM hiện có 2.043 xe buýt hoạt động trên 127 tuyến, trong đó 91 tuyến trợ giá. Ngoài phương thức đặt hàng, thành phố đang lên kế hoạch đấu thầu 60 tuyến buýt trong năm nay, dự kiến cũng áp dụng tương tự các tiêu chí trên.

Trước đó TP HCM cũng lập 8 tiêu chí để ưu tiên lựa chọn đầu tư dự án giao thông quan trọng, cấp thiết, đặc biệt với dự án dùng ngân sách. Việc "chấm điểm" nhằm có cơ sở để đề xuất, chọn dự án trọng điểm cần ưu tiên, tránh sử dụng dàn trải vốn.

Cuộc chiến với cây ngân hạnh

Mùa thu năm 2020, liên quan đến vấn đề cây xanh đường phố, đỉnh điểm có ngày Seoul nhận được trên 30 khiếu kiện của người dân về cây ngân hạnh.

Loài cây này đẹp nhưng trái của nó hễ đụng phải sẽ gây mùi hôi khó chịu. Phía thưa kiện - là người dân - quyết lòng muốn đốn bỏ, trong khi chính quyền ra sức giữ lại "mạng sống" cho 106.205 cây ngân hạnh, chiếm 35% tổng số cây hiện có lúc bấy giờ trên khắp Seoul. Vụ kiện được đặt tên "cuộc chiến với cây ngân hạnh".

Cùng thời điểm, tại Hà Nội, người dân cũng dấy lên làn sóng phản đối khi từng ngày phải chứng kiến 262 cây phong lá đỏ nhập khẩu trụi lá, sống lắt lay. Nhiều chuyên gia cho rằng, nhà quy hoạch đã hời hợt trồng nhanh, tính vội mà thiếu phương án trồng thử, đặc biệt là với giống ngoại lai. Cuối cùng, thành phố phải bứng bỏ gần hết số cây trên đường Nguyễn Chí Thanh. Ngân sách tốn một khoản không nhỏ.

Hai câu chuyện không hoàn toàn giống nhau về bản chất, nhưng có một đặc điểm chung liên quan đến việc chọn phương án "mặc áo xanh" nào để đô thị vừa đẹp, nhà nước vừa tiết kiệm, lại không gây phiền toái cho người dân.

Cây xanh và hạ tầng đô thị là hai yếu tố song hành, tạo thành một không gian sống. Vấn đề ở chỗ cây xanh là thực thể sống, cần chăm sóc. Chọn loại cây gì, kỹ thuật trồng và chăm sóc ra sao để cảnh quan đô thị luôn được xanh, sạch, đẹp là vấn đề không đơn giản.

Phần vì như vậy, trong phương án trả lại không gian đô thị sau khi tuyến Metro số 1 hoàn thành, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP HCM đề xuất "lắp mái che" dọc vỉa hè đường Lê Lợi, có kinh phí dao động 20-30 tỷ đồng, với lời hứa tạo bóng mát, che nắng mưa, hình thành không gian đi bộ cho du khách và người dân.

Tôi thử hình dung, phố đã rộng, lại thêm các công trình như được đề xuất, mỹ quan đô thị chắc sẽ thêm phần hiện đại. Ở các nước tôi có dịp ghé thăm, công trình kiểu này không phải là mới. Đặc biệt ở Seoul, những ngày "đại tuyết" (ngày tuyết rơi nhiều nhất), được đứng trong những mái che như thế thì còn gì bằng. Song, với xứ nóng, đặc biệt là TP HCM, thì mái che kia liệu có như lời hứa, hay sẽ góp phần tạo thêm sự ngột ngạt?

Trở lại "cuộc chiến với cây ngân hạnh", chính quyền sở tại đã không "chiều" lòng dân, không "đoạt mạng sống" của hơn 100.000 cây ngân hạnh, thay bằng cây đô thị khác, hoặc mở chiến dịch làm mái che. Ngược lại, họ đầu tư kinh phí tuyên truyền cho người dân hiểu vì sao "hôi nhưng vẫn nên trồng". Chính quyền còn đầu tư các trang thiết bị tối tân dùng thu hoạch trái, để bớt gây "khó chịu" cho người bất cẩn đạp phải trái cây.

Và quan trọng là chính quyền đã nghiên cứu rất kỹ phương án cây trồng đô thị để nhìn thấy ưu điểm của cây ngân hạnh. So với nhiều loài khác, cây này không che tầm nhìn bảng hiệu trên các tòa nhà như cây bạch dương (được trồng nhiều nhất tại Seoul vào những năm 1980), không lan phấn hoa như cây liễu rủ, gây dị ứng da cho người đi đường. Cây ngân hạnh còn tạo nên sắc vàng, đánh thức sự lãng mạn vào mùa thu, gây nức lòng du khách. Thân cây cũng dày, ít sâu bệnh, dễ chăm sóc.

Bây giờ, một trong những điểm nhấn với du khách khi đến Seoul vào mùa thu là sắc vàng của cây ngân hạnh mà không có nhiều nơi trên thế giới này có được.

Hiện, chính quyền nơi đây cũng phát hiện ra chỉ có cây "cái" mới cho quả nên sắp tới, họ sẽ phủ đầy cây đực bằng biện pháp can thiệp phát hiện "giới" thật sớm. Đó là những nỗ lực đáng nể của người Hàn Quốc trong việc tạo không gian xanh đô thị, tạo điểm nhấn cho ngành du lịch của thành phố bên bờ sông Hán này.

Nhiều năm qua, trong quy hoạch không gian sống, đặc biệt là không gian đô thị, Việt Nam cũng hướng tới mục tiêu lớn: tạo cảnh quan đô thị, xây dựng thành phố xanh - sạch - đẹp, thành phố đáng sống, cải thiện môi trường sống, điểm nhấn du lịch... Để đạt được mục tiêu như vậy, không thể thiếu việc "mặc áo" bằng cây xanh cho đô thị.

Khó trồng, khó chăm không thể là lý do để loại bỏ cây xanh, thay bằng phương án dễ làm, tại bất cứ đô thị nào trên thế giới. Điều thật sự cần là tính toán kỹ để chính quyền không tốn kém trồng rồi phải thay, và người dân được hưởng những lợi ích hơn cả mong đợi.

Sau 7,5 năm học và thực hành, thu nhập của bác sĩ trẻ chưa đến 5 triệu đồng

Thông tin về việc năm 2021 - 2022, làn sóng chuyển dịch nhân lực y tế công sang tư, Bộ Y tế có đánh giá và giải pháp ra sao? Bộ Y tế cho hay, trong 5 năm trở lại đây, quá trình xã hội hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ với sự xuất hiện của nhiều đơn vị y tế tư nhân tham gia vào công tác khám chữa bệnh, tạo ra nhiều cơ hội hơn cho nhân lực y tế nói chung, đặc biệt là nhân lực y tế có chuyên môn cao. Khi tìm được cơ hội đáp ứng mong mỏi, nhân viên y tế sẽ dịch chuyển sang khu vực y tế tư nhân.

Thu nhập thấp, áp lực công việc lớn

Trong một báo cáo của Bộ Y tế về vấn đề này cho biết, báo cáo của các tỉnh, thành phố và đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế về số lượng nhân viên y tế thôi việc, bỏ việc từ ngày 1/1/2021 đến 30/6/2022 trên cả nước có 9.680 nhân viên y tế xin thôi việc, bỏ việc (gồm 3.094 bác sĩ, 2.874 điều dưỡng, 551 kỹ thuật y, 276 hộ sinh, 593 dược, 2.280 viên chức khác).

Về nguyên nhân dịch chuyển nhân lực từ y tế công sang tư, theo Bộ Y tế là do áp lực công việc trong khu vực công cao, nhưng thu nhập ở các đơn vị y tế công lập thấp hơn so với tư nhân. Từ khi dịch COVID-19 bùng phát đến nay, cán bộ, viên chức y tế là lực lượng đi đầu trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Cường độ làm việc của nhân viên y tế rất lớn khi số lượng ca mắc mới tăng, số người phải cách ly, xét nghiệm, điều trị tăng cao, nhân viên y tế hầu như không có ngày nghỉ, làm việc với cường độ cao trong thời gian kéo dài, đặc biệt là đối với nhân viên y tế ở những địa phương có dân số lớn như TP.HCM và một số tỉnh phía Nam.

Áp lực công việc cao cộng với thu nhập thấp là một trong những nguyên nhân dẫn đến 9.680 nhân viên y tế xin thôi việc, bỏ việc trong năm 2021 và 2022.© Được VTC cung cấp

Mặt khác, do phải làm việc trong môi trường nguy hiểm, nguy cơ mắc bệnh cao, thậm chí có thể ảnh hưởng tính mạng đã ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý, động lực làm việc của viên chức ngành y tế.

Lương và chế độ phụ cấp với viên chức y tế trong hệ thống y tế công lập thấp, nhất là tại các cơ sở y tế dự phòng và y tế cơ sở. Nguyên nhân, tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập nguồn kinh phí hoạt động chủ yếu là do ngân sách nhà nước bảo đảm, nguồn thu sự nghiệp thấp.

Theo quy định về chế độ tiền lương và phụ cấp hiện nay, (với mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng) thì bác sĩ sau khi học 6 năm và sau 18 tháng thực hành để được cấp chứng chỉ hành nghề, nếu tuyển dụng vào đơn vị sự nghiệp công lập thì hưởng lương là 2,34 x 1.490.000 đồng = 3.486.000 đồng. Với phụ cấp ưu đãi nghề là 40% thì mức thu nhập 4.881.240 đồng (chưa trừ nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế).

"Mức lương này chỉ đảm bảo một phần nhu cầu của cuộc sống, vì vậy khó giữ chân cán bộ, viên chức y tế làm việc trong cơ sở y tế công lập vì mức thu nhập tại các cơ sở y tế ngoài công lập cao hơn gấp 3 đến 4 lần, thậm chí có nơi cao gấp 5 đến 6 lần thu nhập của nhân viên y tế tại cơ sở y tế công lập"- thông tin của Bộ Y tế nêu rõ.

Nguyên nhân thứ hai được Bộ Y tế nêu ra là do ảnh hưởng của các vụ việc vi phạm quy định của pháp luật trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế trong thời gian qua, dẫn đến điều kiện môi trường làm việc của viên chức y tế bị ảnh hưởng: công tác đấu thầu thuốc và vật tư y tế bị tạm dừng, nhân viên y tế tại các cơ sở y tế công lập thiếu điều kiện, thiết bị để phục vụ công tác khám chữa bệnh.

Thiếu thiết bị hiện đại để triển khai các kỹ thuật cao, thiếu thuốc, thậm chí thiếu cả các vật tư tiêu hao, các dụng cụ, trang thiết bị thông thường kể cả thiếu thiết bị bảo hộ cần thiết đã làm hạn chế việc phát huy trình độ, năng lực chuyên môn của cán bộ, viên chức y tế nên viên chức y tế có xu hướng dịch chuyển sang các cơ sở y tế tư nhân có điều kiện, môi trường làm việc tốt hơn.

Nguyên nhân thứ 3, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh giảm, nguồn thu của đơn vị sự nghiệp y tế cũng bị giảm đi, làm cho thu nhập nhân viên y tế giảm mạnh.

Thậm chí nhiều đơn vị được giao tự chủ kinh phí chi thường xuyên (nguồn chi trả lương và phụ cấp cho viên chức y tế được trích từ nguồn thu sự nghiệp của đơn vị thông qua giá dịch vụ y tế), trong khi giá dịch vụ y tế cho người có thẻ Bảo hiểm y tế thấp (do chưa tính đủ các yếu tố cấu thành giá dịch vụ y tế), nên nguồn thu sự nghiệp của các đơn vị thấp, từ đó không có kinh phí để chi trả lương nên đã chậm chi trả lương cho nhân viên y tế.

Nguyên nhân thứ tư, do áp lực của xã hội, gia đình và người thân. Theo Bộ Y tế, các cán bộ viên chức y tế, cũng như những người lao động khác đều có nỗi lo về bảo đảm cuộc sống gia đình, bảo đảm điều kiện sống tối thiểu về ăn mặc ở, lo lắng các chi phí về điện nước, học hành ngày càng cao do sự gia tăng giá cả nên khi mức thu nhập đối với nhân viên y tế công lập thấp trong khi công việc lại quả tải, cường độ và thời gian lao động tăng; chế độ thu hút, đãi ngộ hạn chế hoặc không có nên dẫn đến tình trạng cán bộ y tế xin thôi việc, nghỉ việc tăng...

Giải pháp nào giữ chân nhân lực y tế công?

Theo Bộ Y tế cần kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, những tấm gương người tốt, việc tốt trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, công tác phòng, chống dịch COVID- 19.

Đồng thời, tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với nhân viên y tế, tạo môi trường làm việc thân thiện, bố trí, sử dụng cán bộ y tế hợp lý, trong đó ưu tiên cho những lĩnh vực khó khăn và cho y tế cơ sở.

Cùng đó, quan tâm, thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách tiền lương, phụ cấp cho viên chức y tế. Huy động các nguồn lực khác của xã hội để hỗ trợ vật chất cho viên chức y tế nhằm giảm bớt khó khăn, kịp thời động viên cán bộ y tế yên tâm công tác phục vụ lâu dài trong ngành y tế. Tăng cường xã hội hóa ở những đơn vị có điều kiện để tăng thu nhập cho viên chức y tế, đặc biệt là viên chức có trình độ chuyên môn cao.

Việc thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách tiền lương, phụ cấp cho viên chức y tế là rất cần thiết.© Được VTC cung cấp

Xây dựng và đề xuất các chính sách thu hút, trọng dụng nhân viên y tế làm việc tại các cơ sở y tế công lập, nhất là nhân viên y tế công tác tại vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Tiếp tục đầu tư cải thiện môi trường, điều kiện làm việc cho cán bộ, viên chức y tế, thực hiện việc mua sắm đủ trang thiết bị, vật tư, thuốc theo nhu cầu sử dụng của viên chức y tế, giúp cho nhân viên y tế có thể cung cấp các dịch vụ y tế đáp ứng nhu cầu của người dân...

Đề nghị Chính phủ cho phép Bộ Y tế tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế kể cả giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế làm cơ sở để động viên khuyến khích các đơn vị sự nghiệp y tế tăng cường cung ứng dịch vụ có chất lượng, tăng nguồn thu sự nghiệp của đơn vị, góp phần tăng thu nhập cho cán bộ, viên chức y tế, nhất là tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập đã thực hiện tự chủ chi thường xuyên.

Đề nghị Chính phủ có chính sách chưa thực hiện giảm số lượng người làm việc (giảm biên chế sự nghiệp) của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập, cho phép tăng định mức số lượng người làm việc tối thiểu tại trung tâm y tế huyện, tại trạm y tế xã, điều chỉnh số lượng người làm việc tại trạm y tế xã theo quy mô dân số giúp các đơn vị sự nghiệp y tế công lập, nhất là y tế cơ sở có đủ nguồn nhân lực làm việc cần thiết, giảm cường độ làm việc cho cán bộ viên chức ngành y tế.

Đề nghị bỏ điều kiện thường trú, tạm trú khi mua nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng đề xuất bỏ quy định người dân muốn mua nhà xã hội phải có đăng ký thường trú hoặc tạm trú từ một năm trở lên tại địa phương nơi có công trình.

Bộ Xây dựng đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp. Bộ đề xuất người mua, thuê mua nhà ở xã hội phải đảm bảo hai điều kiện về nhà ở và thu nhập.

Người muốn mua phải chưa có nhà ở, đất ở thuộc sở hữu của mình; chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội; chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, làm việc hoặc có nhà của mình nhưng diện tích bình quân đầu người thấp hơn mức tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ và khu vực.

Người mua nhà xã hội phải thuộc diện thu nhập thấp; công nhân, người lao động, chuyên gia đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập; hộ nghèo, cận nghèo; người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc diện được hỗ trợ cải thiện nhà ở; người đã trả lại nhà công vụ.

Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở thì không cần đáp ứng điều kiện về thu nhập.

Người thuê nhà ở xã hội không bắt buộc đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập.

Cuộc sống ở khu nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM, tháng 8/2022. Ảnh: Quỳnh Trần

Bộ Xây dựng cũng đề xuất cho doanh nghiệp, hợp tác xã thuê nhà ở xã hội tại khu công nghiệp để cho người lao động trong đơn vị thuê lại. Những doanh nghiệp này phải có hợp đồng thuê mặt bằng khu công nghiệp, đang sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp; phải có hợp đồng thuê, sử dụng lao động.

Theo Luật Nhà ở năm 2014, người muốn mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội phải đáp ứng ba điều kiện về nhà ở, cư trú, thu nhập. Trong đó, những người này bắt buộc có đăng ký thường trú tại địa phương nơi có nhà ở xã hội; nếu không thì phải có tạm trú từ một năm trở lên.

Bộ Xây dựng cho rằng quy định về điều kiện cư trú như luật hiện hành "đã không còn phù hợp trong tình hình mới, phát sinh thủ tục không cần thiết". Quy định về ba điều kiện nhà ở, cư trú, thu nhập dẫn đến bất cập là người thu nhập thấp muốn thuê nhà xã hội (không mua bán, chuyển quyền sở hữu) cũng phải thực hiện đầy đủ thủ tục, giấy tờ chứng minh.

Theo cơ quan soạn thảo, doanh nghiệp tại khu công nghiệp có nhu cầu rất lớn về nhà ở xã hội để lo cho công nhân. Tuy nhiên luật hiện hành chưa quy định nhóm này được hưởng chính sách thuê nhà ở xã hội.

Vì vậy, đề xuất nói trên sẽ thúc đẩy nguồn cung và cầu nhà ở xã hội, nhất là nhà cho thuê, góp phần giảm gánh nặng ngân sách cho Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Nhóm chính sách này cũng góp phần đảm bảo an sinh xã hội, cải cách thủ tục hành chính.

Bí quyết làm giàu của triệu phú tuổi 24

Lucas - một triệu phú trẻ ở Mỹ, 24 tuổi - đúc kết quan điểm rằng, muốn thành công, mỗi người cần "có thứ gì đó để bán và giới thiệu nó cho đúng người".

Lucas Lee-Tyson đã khai thác sức mạnh của Internet từ khi còn là một thiếu niên và tìm cách kiếm tiền từ không gian mạng. Năm 13 tuổi, cậu bán các biểu ngữ YouTube (banner) tùy chỉnh với giá 5 USD một tệp, với sự trợ giúp của cha mẹ.

10 năm sau, Lucas kiếm được 6 triệu USD mỗi năm khi là chủ doanh nghiệp tự lập Growth Cave. Đây là một công ty tiếp thị kỹ thuật số (digital marketing) cung cấp các khóa học cho những doanh nhân muốn tìm hiểu thêm về quảng cáo trên mạng xã hội.

Lucas Lee-Tyson đang quay khóa học dạy về digital marketing cho khách hàng. Ảnh: Nhân vật cung cấp cho New York Post

"Quan niệm sai lầm lớn nhất về sự giàu có và thành công là bạn phải làm việc nhiều giờ để đánh đổi thời gian lấy tiền bạc", triệu phú trẻ tuổi đang sống ở bang Texas (Mỹ) nói.

Theo Lucas, việc chăm chỉ sẽ không giúp một người trở thành triệu phú. "Có thể bạn đã bị lừa về điều này", cậu nói thêm. Lucas cho rằng, tất cả những gì mỗi người cần làm để thành công là "có thứ gì đó để bán và giới thiệu thứ đó cho đúng người".

Hết tuổi trẻ em cũng là lúc Lucas không còn nhận trợ cấp từ cha mẹ. Cậu rất muốn tự mình kiếm tiền để không cần phụ thuộc vào ai. Lúc bấy giờ, suy nghĩ của chàng trai này rất đơn giản, kiếm tiền để mua đồ ăn vặt và trò chơi điện tử.

Lúc đầu, Lucas chỉ loay hoay với việc bán các tệp đồ họa và thu hút thêm khách hàng bằng cách truyền miệng. Khi 15 tuổi, cậu đã tự học cách tạo và bán các sản phẩm kỹ thuật số. Mỗi tháng, trung bình Lucas kiếm được 6.000 USD. Chỉ trong hai năm, cậu đã tích lũy được hơn 20.000 USD tiền tiết kiệm. Đây là số tiền lớn hơn so với dự định của chính chàng trai trẻ.

"Khi còn là một đứa trẻ, tôi đã có động lực tìm kiếm niềm đam mê của bản thân. Tôi muốn đi theo con đường của riêng mình và nếu nó chưa tồn tại, tôi nghĩ mình sẽ là người xây nên nó", cậu chia sẻ.

Lên đại học, Lucas bắt tay vào làm công việc tự do, kiếm được 10.000 USD từ việc làm thêm trước khi bắt đầu kỳ thực tập năm 2019. Lúc bấy giờ, cậu được trả 3.000 USD một tháng dẫu đang thực hiện các hợp đồng quảng cáo cho công ty trị giá 500.000 USD. "Tôi nghĩ nếu mình có thể kiếm được dù chỉ 1% trong số đó, với tư cách là một doanh nhân, tôi sẽ rất vui", Lucas nói. Và đó là động lực để cậu tìm hiểu kỹ hơn về tiếp thị kỹ thuật số.

Tự mày mò kiến thức, các mẹo trong ngành và học hỏi từ công ty thực tập, cậu quyết nghỉ việc sau một năm và bắt đầu khởi nghiệp. Lucas tìm được đối tác cùng chí hướng, sau đó dần xây dựng nên đội ngũ 35 người. Năm nay, công ty của triệu phú này ước tính có doanh thu 20 triệu USD và đang hướng tới cột mốc 100 triệu USD trong tương lai.

"Có một thời gian, cha mẹ đã âm thầm nghi ngờ về việc làm ăn của tôi", cậu kể. Kiếm được số tiền lớn trong khi thời gian làm việc lại linh động khiến họ thắc mắc liệu điều Lucas đang làm có hợp pháp không. "Giờ cha mẹ đã xem các khóa học tôi bán và cách tôi hướng dẫn nhiều người đạt được thành công trên không gian mạng, họ thực sự tự hào về tôi", cậu chia sẻ.

Nói về tương lai, Lucas tự tin sẽ kiếm được gấp 50 lần so với những gì cậu từng làm khi là thực tập sinh. "Một công việc được trả lương thông thường chỉ mang lại cho bạn mức thu nhập bình thường và những nhu cầu về mua nhà, mua xe... sẽ khiến bạn bị kẹt lại trong trạng thái đó, không phát triển thu nhập thêm được nữa", cậu nói.

Lucas tin rằng sự chăm chỉ không phải là cách duy nhất để đạt được thành công. Cậu vẫn hay nói với khách hàng của mình: "Đừng đánh đổi thời gian của bạn để lấy tiền, vẫn còn cách khác".

Tiểu Gu (theo New York Post)