Cổ phiếu quỹ là gì? Đánh giá hoạt động mua lại cổ phiếu quỹ

Nhiều người có nghe nói đến cổ phiếu quỹ nhưng không hiểu chính xác đó là gì. Bài viết này sẽ cho bạn lời giải đáp.

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cố phiếu quỹ (CPQ) với tên gọi đầy đủ là cổ phiếu ngân quỹ. Đây là loại cổ phiếu do chính công ty cổ phần đại chúng phát hành. Sau đó được chính công ty mua lại từ nguồn vốn của chính mình.

Theo pháp luật quy định, điều kiện để công ty đó mua lại hoặc bán lại CPQ đó là công ty phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nộp đơn xin phép theo quy định của sở GDCK/TTGDCK.

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Chung quy, CPQ là cổ phiếu chung của tất cả các cổ đông có trong công ty. Đặc điểm của nó như sau:

Không có quyền biểu quyết các vấn đề trong công ty

Không được tính vào thu nhập trên cổ phiếu (EPS)

Tổng số CPQ không được phép vượt quá tỷ lệ vốn hóa

Không được thưởng/trả cổ tức bằng cổ phiếu

Không được trả cổ tức bằng tiền

Khi mua/bán CPQ thì doanh nghiệp không ghi nhận lãi lỗ. Mà chỉ ghi nhận việc tăng giảm nguồn vốn và thăng dư vốn cổ phần

Khi công ty mua CPQ, có thể tiến hành hủy CPQ hoặc có thể giữ lại và bán ra thị trường khi cần vốn

Tại sao công ty mua lại cổ phiếu quỹ?

Có một số lý do khiến các công ty mua lại CPQ của chính mình. Đó có thể là do công ty đang dư tiền và tạm thời chưa có nhu cầu sử dụng. Nên chọn cách dùng tiền đó để rút bớt số cổ phần đang lưu hành nhằm tăng giá trị thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS). Trường hợp khác, công ty có tiền và tin rằng cổ phiếu của mình đang bị thị trường định giá thấp hơn giá trị được tính.

Vì vậy, việc mua lại sẽ có lợi cho các cổ đông khi giá trị cổ phần được tăng lên. Điều này cũng vừa có lợi cho công ty nếu sau này muốn bán. Sẽ bán lại được với giá cao hơn giá vốn đã mua (phần lợi đó không được coi là lợi nhuận).

Việc mua lại cũng có thể là để tái cấu trúc nguồn vốn của công ty. Với những thị trường vốn vay rẻ, công ty có thể vay nợ và dùng nợ này để mua lại cổ phần của chính mình. Việc này nhằm mục đích thay thế (hoặc giảm bớt) nguồn vốn chủ sở hữu. Trường hợp này, lượng cổ phiếu được mua lại sẽ bị hủy ngay lập tức và như vậy, không phát sinh CPQ.

Đánh giá hành động mua cổ phiếu quỹ

Mục đích mà công ty mua lại CPQ là muốn ổn định giá cổ phiếu trên thị trường và tăng giá trị đầu tư cho các cổ đông.

Lợi ích của việc mua lại CPQ

Khi công ty mua lại CPQ, kéo theo số lượng cổ phiếu đang lưu hành giảm. Do vậy, thu nhập trên mỗi cổ phiếu sẽ tăng >>> EPS tăng lên >>> Giá cổ phiếu tăng lên

Lấy niềm tin của các cổ đông và nhà đầu tư bên ngoài. Rằng cổ phiếu đang được đánh giá thấp và đáng

Như một lời khẳng định với các cổ đông trong trường hợp cổ phiếu giảm sâu, rằng công ty vẫn đang hoạt động tốt.

Nhược điểm của việc mua lại CPQ

Mua CPQ đồng nghĩa với việc bị giảm nguồn tiền mặt cho hoạt động kinh doanh

CPQ có thể bị lạm dụng, kém an toàn tài chính ảnh hưởng tới chủ nợ. Hoặc có thể ban lãnh đạo mua cổ phiếu quỹ từ một số cá nhân nhất định gây hại cho cổ đông

Nhưng, nói chung việc mua lại CPQ là điều tích cực. Về lý thuyết, động thái này giúp giảm lượng cổ phiếu lưu hành. Từ đó làm tăng hệ số thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS). Khi lượng cổ phiếu lưu hành giảm, EPS sẽ tăng thêm, giúp hệ số P/E và các chỉ tiêu sinh lời ROA, ROE…. của công ty trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư.

Đây cũng được xem là khoản đầu tư tài chính cho các công ty, khi mà mua CPQ nếu công ty đó kinh doanh tốt thì khả năng giá cổ phiếu tăng trưởng là cao. Lúc đó, công ty lại bán ra cổ phiếu quỹ, thu lời sẽ làm tăng thặng dư vốn cổ phần. Tuy nhiên, không phải công ty nào giá cổ phiếu cũng tăng khi mua lại CPQ, đây là điều cần lưu ý.