Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc phân công thành viên Chính phủ chủ trì làm việc với các địa phương về tình hình sản xuất, kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng và xuất nhập khẩu, chiều 14/8, Đoàn công tác của Chính phủ do đồng chí Nguyễn Hồng Diên - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Công Thương làm trưởng đoàn đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Bắc Giang.
Làm việc với đoàn công tác, về phía tỉnh Bắc Giang có các đồng chí: Dương Văn Thái - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Lê Ánh Dương - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh: Mai Sơn, Lê Ô Pích, Phan Thế Tuấn; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh.
Sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp đã phục hồi trở lại
Tại buổi làm việc, báo cáo về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng, xuất nhập khẩu 7 tháng đầu năm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thế Tuấn cho biết, tốc độ tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm 2023 của tỉnh đạt 10,94%.
Trong 7 tháng năm 2023, tỉnh đã thu hút được trên 1,58 tỷ USD vốn đầu tư quy đổi, gấp 1,53 lần so với cùng kỳ. Tính riêng trong các khu công nghiệp, trên địa bàn tỉnh hiện có 467 dự án đầu tư của 438 doanh nghiệp còn hiệu lực (trong đó có 354 dự án FDI, 113 dự án DDI), sử dụng hơn 172.400 lao động; lao động ngoại tỉnh khoảng 52.600 người, thu nhập bình quân người lao động đạt khoảng 7,6 triệu đồng/người/tháng. Toàn tỉnh có 1.217 doanh nghiệp thành lập, tăng 31,4% so với cùng kỳ; vốn đăng ký 18.427 tỷ đồng, giảm 15,8%; có 1.163 doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động, không hoạt động tại địa chỉ, chuyển ra khỏi địa bàn, tăng 8,4%.
Hiện toàn tỉnh có 9.300 doanh nghiệp đang hoạt động (tương ứng khoảng 60% trên tổng số doanh nghiệp đăng ký); vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới đạt 18 tỷ đồng. Trong đó, có khoảng trên 42% doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả, 40% doanh nghiệp hoạt động cầm chừng, 18% doanh nghiệp mới đăng ký, đang trong quá trình chuẩn bị các thủ tục gia nhập thị trường.
Về lao động, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 298.600 lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp, giảm khoảng 4.000 lao động so với cuối năm 2022. Theo thống kê trong 5 tháng đầu năm, các doanh nghiệp phải cắt giảm trên 16.000 lao động do ảnh hưởng của hoạt động sản xuất kinh doanh, chủ yếu là lao động thuộc các doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử. Tuy nhiên, từ tháng 7 đến nay các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử đã khôi phục sản xuất kinh doanh và tuyển trên 15.000 lao động vào làm việc. Từ nay đến cuối năm 2023, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có nhu cầu tuyển dụng khoảng 70.000 lao động.
Nhìn chung, hoạt động sản xuất kinh doanh của đa số các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã phục hồi và tăng trưởng trở lại; qua đó, đã có đóng góp quan trọng vào tăng trưởng của tỉnh.
7 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 15,6% so với cùng kỳ. Giá trị sản xuất công nghiệp (giá hiện hành) đạt 281.075 tỷ đồng, tăng 19,3% so với cùng kỳ, bằng 55,4% kế hoạch. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 23,1 tỷ USD, tăng 0,3% so với cùng kỳ. Các doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 85% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu toàn tỉnh. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt 31.585 tỷ đồng, tăng 15,4% so với cùng kỳ, đạt 78% kế hoạch. Vải thiều Bắc Giang năm nay được tiêu thụ thuận lợi cả ở thị trường nội địa và xuất khẩu. Giá trị doanh thu từ vải thiều và từ các dịch vụ phụ trợ ước đạt khoảng trên 6.876 tỷ đồng, tăng 91 tỷ đồng so với năm 2022. Tổng thu nội địa trên địa bàn tỉnh đạt 7.380 tỷ đồng, giảm 28,4% so với cùng kỳ, bằng 56,2% dự toán. Các doanh nghiệp đã đóng góp khoảng 17,6% tổng thu ngân sách địa phương (không bao gồm tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu cổ tức và lợi nhuận sau thuế).
Sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn
Tại buổi làm việc với tỉnh tháng 5/2023, tỉnh đã đề xuất 27 kiến nghị với Chính phủ, các Bộ ngành Trung ương trên các lĩnh vực. Các đề xuất, kiến nghị của Bắc Giang đã được Bộ Công Thương và các Bộ, ngành Trung ương quan tâm xem xét giải quyết, trong đó có cả những vấn đề trước mắt và lâu dài. Từ đó, đã tháo gỡ cơ bản những khó khăn, vướng mắc của tỉnh trên các lĩnh vực, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của Bắc Giang nói riêng và cả nước nói chung.
Năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường đã tác động lớn và toàn diện đến phát triển kinh tế của cả nước nói chung và tỉnh Bắc Giang nói riêng. Từ quý IV năm 2022, các doanh nghiệp (DN) trong tỉnh gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là DN xuất, nhập khẩu. Kể từ tháng 5/2023 đến nay, các DN cơ bản vượt qua giai đoạn khó khăn, song tình hình đầu tư, sản xuất, kinh doanh nói chung của DN vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt về thị trường đầu ra các đơn hàng. Trong 7 tháng năm 2023, toàn tỉnh có 27 DN hoạt động cầm chừng và tạm dừng sản xuất, 21 DN phải chấm dứt hoạt động sản xuất.
Chi phí sản xuất kinh doanh có xu hướng tăng, nhất là chi phí về vận tải, nhân công. Một số DN phản ánh chi phí liên quan đến nhập khẩu và xuất khẩu tăng do giá xăng dầu tăng, kho bãi, nhân công, chi phí khác đều tăng. Việc triển khai các dự án đầu tư, xây dựng cũng còn vướng về cơ chế, chính sách, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Giá thép xây dựng và xi măng, giá nhựa đường tăng cao… ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đầu tư cũng như tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án.
Việc triển khai chương trình mục tiêu quốc gia gặp trở ngại. Nguyên nhân là do nguồn vốn sự nghiệp ngân sách Trung ương phân bổ theo dự toán ngân sách hằng năm không thông báo vốn cho cả giai đoạn 2021-2025 nên địa phương khó lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch 5 năm 2021-2025 thực hiện các dự án, nhất là các dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cần thực hiện từ 2 - 3 năm. Bên cạnh đó, các văn bản hướng dẫn, triển khai của Trung ương quy định nhiều nội dung mà HĐND tỉnh và UBND tỉnh phải ban hành nghị quyết hoặc quy định để triển khai, mất nhiều thời gian hoàn thiện cơ sở pháp lý.
Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội
Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển KT-XH, tỉnh Bắc Giang kiến nghị với Đoàn công tác đề nghị Chính phủ gỡ vướng trong cấp phép cho chuyên gia nước ngoài làm việc tại tỉnh liên tục 3 tháng cho đến khi hết thời hạn visa mới phải xuất cảnh để đảm bảo dự án sản xuất không bị gián đoạn, đảm bảo đúng tiến độ đưa nhà máy vào hoạt động, tạo điền kiện cho các DN hoạt động đúng tiến độ; sớm thông báo nguồn vốn sự nghiệp ngân sách Trung ương hỗ trợ cho địa phương cả giai đoạn 2021-2025 (phần còn lại 2024-2025) để các địa phương có căn cứ, cơ sở xây dựng, thẩm định, phê duyệt kế hoạch 5 năm 2021- 2025 thực hiện các dự án nhất là các dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cần thực hiện từ 2 - 3 năm.
Đồng thời đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính hướng dẫn, xây dựng quy trình thực hiện đối với các dự án có hạng mục dịch chuyển đường dây trung thế và trạm biến áp điện; cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp thẩm quyền, cắt giảm các thủ tục hành chính không cần thiết trong quá trình thực hiện để bảo đảm việc bàn giao công trình điện sang ngành điện quản lý được nhanh chóng, kịp thời, đúng pháp luật.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm tham mưu bổ sung vốn cho 9 dự án đã có trong danh mục thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021- 2025, phù hợp với đối tượng được bổ sung thêm vốn và có khả năng giải ngân ngay trong năm 2023 nhằm đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành, phát huy hiệu quả đầu tư với số vốn hơn 243 tỷ đồng; điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tỉnh Bắc Giang (vốn ngân sách Trung ương).
Bên cạnh đó, tỉnh Bắc Giang đề nghị Đoàn công tác quan tâm tổng hợp, đề xuất các Bộ, ngành Trung ương tiếp tục xem xét giải quyết các đề xuất, kiến nghị của tỉnh tại Báo cáo số 29/BC-UBND ngày 10/5/2023.
Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đánh giá cao kết quả đạt được của tỉnh Bắc Giang trong 7 tháng đầu năm. Qua đó đề nghị tỉnh tiếp tục chỉ đạo phát huy ưu điểm, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu đề ra trong năm. Một số ý kiến cho rằng, trong thời gian tới, tỉnh cần quan tâm thu hút đầu tư chọn lọc, thu hút các dự án bảo vệ môi trường và ít thâm dụng năng lượng; phối hợp thực hiện các dự án điện trong thời gian tới nhằm đáp ứng nhu cầu điện cho sản xuất, sinh hoạt.
Qua nghe ý kiến của các đại biểu, Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Thái bày tỏ vui mừng vì các kiến nghị của tỉnh Bắc Giang tại buổi làm việc trước được các bộ, ngành quan tâm đã và đang giải quyết. Tại cuộc làm việc này, các kiến nghị của Bắc Giang cũng đã được gợi mở giải quyết. Đồng chí mong muốn, đồng chí Bộ trưởng, các đơn vị chức năng quan tâm đề xuất của tỉnh, xử lý theo thẩm quyền trên cơ sở các quy định cụ thể, vận dụng vào thực tế tại địa phương.
Đồng chí nhấn mạnh, tỉnh Bắc Giang luôn bám sát chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương để tập trung triển khai thực hiện và vận dụng vào hoàn cảnh thực tiễn của địa phương. Tinh thần với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, Bắc Giang chỉ đạo theo quan điểm rõ người, rõ việc, một việc giao cho một đơn vị, một người chủ trì để kiểm điểm. Bám sát tinh thần đó, các đồng chí trong Ban Thường vụ, Thường trực HĐND, UBND đã gương mẫu thực hiện; kiểm điểm thường xuyên, kết quả đều thông tin rộng rãi. Kết quả về phát triển KT-XH thời gian qua của Bắc Giang cho thấy, nhiều chỉ tiêu tăng so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên thực tiễn phát triển luôn phát sinh vấn đề khó khăn, vướng mắc. Qua rà soát, Bắc Giang đã kiến nghị Trung ương 31 thủ tục vướng mắc quy định pháp luật hiện nay, nhất là liên quan thủ tục đầu tư, đất đai.
Đồng chí cho biết, nhu cầu phát triển khu, cụm công nghiệp của tỉnh lớn, nhu cầu sử dụng điện tăng cao, đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam hỗ trợ Bắc Giang cải tạo, nâng cấp nguồn điện phục vụ phát triển KT-XH tỉnh.
Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thì Bắc Giang đã nỗ lực, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Nhiều chỉ tiêu cả nước giảm hoặc tăng nhẹ nhưng Bắc Giang lại tăng cao như: Chỉ số sản xuất công nghiệp, kim ngạch xuất nhập khẩu, doanh nghiệp thành lập mới, thu hút đầu tư…
Tuy nhiên, qua nắm bắt vẫn còn một số hạn chế về thu ngân sách, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công; hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN còn có những khó khăn. Nguyên nhân của tình trạng này có cả yếu tố khách quan, chủ quan song chủ yếu vẫn là chủ quan. Đó là sự chồng chéo, mâu thuẫn trong các quy định pháp luật. Thủ tục hành chính (TTHC) còn rườm rà, phức tạp. Mặt bằng lãi suất vốn tín dụng giảm nhưng tiếp cận vốn khó khăn. Các giải pháp về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản chưa hiệu quả. Để giải quyết cần phải cải tổ, kiến nghị cơ chế phù hợp, vì vậy Chính phủ đã thành lập các tổ công tác nắm bắt tình hình tại các địa phương.
Với thực tế Bắc Giang, Bộ trưởng đề nghị tỉnh khẩn trương nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng trên cơ sở quy hoạch ngành, quy hoạch quốc gia; đồng thời xây dựng kế hoạch sử dụng đất và các quy hoạch chuyên ngành của địa phương. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, lấy đầu tư công dẫn cắt đầu tư tư; nghiên cứu thực hiện mô hình đầu tư công, quản trị tư hay đầt tư tư, quản trị công. Tập trung nắm bắt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các DN trên địa bàn, nhất là vấn đề đất đai, lao động, hoàn thuế, tiếp cận vốn, phòng cháy, chữa cháy, ô nhiễm môi trường và các thủ tục hành chính; hỗ trợ các DN, cơ sở sản xuất tiếp cận khai thác có hiệu quả các lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.
Chỉ đạo, hướng dẫn DN, các cơ sở sản xuất, các địa phương nhận diện đúng, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, hạn chế vướng vào vụ kiện thương mại; có phản ứng chính sách phù hợp để khắc phục hàng rào kỹ thuật nghiêm ngặt mà các nước nhập khẩu đặt ra. Khuyến khích đầu tư phát triển điện mặt trời áp mái, sử dụng năng lượng xanh, năng lượng sạch; hỗ trợ DN xuất khẩu chính ngạch, có cơ chế hỗ trợ DN tiếp cận chính sách mới. Quan tâm giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng đồng bộ; hình thành hệ sinh thái công nghiệp như giao thông, điện, nước, nhà ở công nhân, các dịch vụ xã hội; quan tâm đào tạo nguồn nhân lực và hỗ trợ người lao động, hỗ trợ các chuyên gia kinh tế; quan tâm đầu tư phát triển hệ thống logistics.
Tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các dự án về giao thông trên từng địa bàn, các dự án bất động sản hiện hữu và triển khai các dự án mới. Hình thành hệ sinh thái về công nghiệp, dịch vụ, đô thị tại các khu vực phát triển mới; đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong quản lý KT-XH. Tiếp tục quan tâm phát triển thị trường trong nước trên cả hai kênh là thương mại truyền thống, thương mại điện tử; chú trọng xuất khẩu vào các thị trường, nhất là các thị trường truyền thống, thị trường mới tiềm năng. Hỗ trợ các DN trong nước có cơ chế tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Về các kiến nghị của tỉnh sẽ được đoàn công tác tổng hợp, sớm giải quyết trong thời gian tới./.
Dương Thủy
